گاه انسان در شرایطی قرار می گیرد که باید کار مهمی را به انجام رساند اما ابهامات و محدودیت ها به گونه ای است که فرد نمی تواند تصمیم بگیرد کدام راه، به رضایت الهی نزدیکتر است. در این شرایط، یکی از راههای یافتن انتخاب صحیح، کمک خواستن از خداوند متعال است که در ادبیات دینی با نام استخاره شناخته می شود. آن چیزی که از استخاره در عرف عمومی جامعه برداشت می شود پرسش از قرآن توسط یک عالم دینی مانوس با قرآن است که عاقبت انجام آن را برای فرد آشکار می سازد.
اما با مراجعه به ادبیات دینی معنای اصیل دیگری برای استخاره مشاهده می شود. نمونه ای از آن، در دعای حضرت امام سجاد علیه السلام در صحیفه سجادیه با عنوان دعا در وقت استخاره و طلب خیر از خداوند ( دعای سی و سوم صحیفه ) قابل مشاهده است. در این معنا، فرد با خدا راز و نیاز می کند و عرض ناتوانی خویش را در تشخیص راه صحیح بیان می دارد و از راهنمای مطلق هستی، طلب تشخیص راه درست را می نماید و در نهایت خود به تفکر می نشیند تا خدای متعال، راه صحیح را به وی بنمایاند.
یکی از دعاهای و اعمال وارد شده در مورد استخاره، نمازی است که از امام سجاد علیه السلام نقل شده است.
آیت الله سجادی ( در مراسم اعتکاف آخر ماه رمضان 1394 در حرم امام رضا علیه السلام) کیفیت این نماز را چنین گفتند:
امام باقر علیه السلام ممی فرمایند: هرگاه پدرم – امام سجاد علیه السلام- می خواستند انتخاب یا کار مهمی را انجام دهند دو رکعت نماز – [با نیت طلب خیر از خداوند ( استخاره از خدا) ] – اقامه می کردند. در رکعت اول سوره حمد و رحمن را تلاوت می کردند و در رکعت دوم سوره حمد و حشر را می خواندند. پس از اتمام نماز دویست مرتبه ذکر زیر را تکرار می کردند: «اْستَخیرُ الله رحمةٌ و مایشاء الله».
آیت الله سجادی در انتها گفتند این نماز – با اقامه صحیح و کامل آن- برای تشخیص راه بهتر و خداپسندانه تر، مجرب است.
------------------------------------------------------------------------
پ.ن-۱: منبع حدیث: علامه محمد باقر مجلسی، مفاتح الغیب، تحقیق سید مهدی رجائی (چاپ دوم: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1369) ص 16- 17.به نقل از: مکارم الاخلاق، ص 322.
پ.ن-۲: در مورد انواع استخاره مطلب موجود در این لینک با عنوان «کندو کاوی درباره استخاره» گویا و کوتاه، اما جامع و مستند است.
